Türkiye’de Görülen İklim Tipleri ve Özellikleri
Türkiye’de çok çeşitli iklimler görülür. İklim çeşitliliğine sebep olan faktörler şunlardır:
• Üç tarafının denizlerle çevrili olması
• Yükseltisinin fazla olması
• Ilıman iklim kuşağında bulunması
• Yer şekillerinin çeşitlilik göstermesi
• Kuzeyinde ve güneyinde dağların denize para¬lel uzanması
Türkiye, genelde Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. Çünkü, ülkemiz genelinde yazlar kurak, kışlar yağışlı geçer. Ancak bununla beraber, birbirlerinden belirgin farklarla ayrılabilen karasal ve Karadeniz iklimleri de etkili olmaktadır.
TÜRKİYE’DE İKLİM ÇEŞİTLERİ
Türkiye’de genel olarak üç ana iklim tipi görülür. Bunlar, Karadeniz ve Akdeniz iklimleri ile karasal iklimdir.
- Karadeniz İklimi:Bu iklim, asıl olarak Kuzey Anadolu Dağları’nın Karadeniz’e bakan yamaçlarında görülür. Genel özellikleri şöyledir:
- Her mevsim yağışlıdır.
• Doğu Karadeniz Bölümü’nde maksimum yağış sonbaharda, minimum yağış ilkbaharda düşer. Yıllık yağış miktarı 2000 – 2500 mm dir.
• Batı Karadeniz Bölümü’nde de maksimum yağış sonbaharda, minimum yağış ilkbaharda düşer. Yıllık yağış miktarı 1000 -1500 mm dir.
• Orta Karadeniz Bölümü’nde ise maksimum yağış kışın, minimum yağış yazın olmaktadır. Yıllık yağış miktarı 700 -1000 mm dir.
• Karadeniz ikliminin görüldüğü alanlarda kar yağışlı günlerin ortalaması 18 gündür.
• Yıllık ortalama sıcaklık 13-15°C’dir.
• Ocak ayı ortalama sıcaklığı 6-7°C’dir.
• Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 21-23°C’dir.
• Yıllık sıcaklık farkı 13-15°C’dir.
• Tabii bitki örtüsü ormandır. Yüksek yerlerde Alpin çayır görülür.
• Kuzey Anadolu Dağları’nın güneye bakan kesimlerinde, deniz etkisinin azalması nedeni ile yağışlar azalır ve sıcaklıklar düşer. Karasal etki görülmeye başlar. (Kastamonu, Bayburt, Gümüşhane gibi)
- Akdeniz İklimi:Bu iklim tipi, ülkemizde en belirgin olarak Akdeniz kıyılarında görülmekle birlikte, Ege ve Marmara bölgelerinde de etkili olmaktadır. Genel özellikleri şöyledir:
- Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır.
• Maksimum yağış kışın, minimum yağış yazın düşer.
• Yaz ve kış yağışları arasındaki fark oldukça fazladır.
• Yıllık yağış ortalaması 600-1000 mm arasın¬da değişir.
• Yıllık sıcaklık ortalaması 18-20°C’dir.
• Ocak ayı ortalaması 8-10°C, Temmuz ayı ortalaması ise 28-30°C’dir.
• Yıllık sıcaklık farkı 15-18°C arasında değişir.
• Ege Bölgesi’nde dağların kıyıya dik uzanması, Akdeniz ikliminin iç kesimlere sokulmasını sağlamıştır.
• Marmara’da görülen Akdeniz ikliminde, yazlar Akdeniz kıyılarına göre daha serindir. Kışlar ise soğuk ve karlı geçer.
• Akdeniz ikliminin karakteristik bitki örtüsü zeytin, zakkum, mersin, kocayemiş, defne, kekik, vb. bitkilerden oluşan makilerdir.
- Karasal İklim:Ülkemizde karasal iklim, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile İçbatı Anadolu Bölümü’nde görülür. Ancak karasal iklim, bu bölgelerde bazı farklılıklar gösterir. Ülkemizdeki orasal iklimin özellikleri hakkında şunları söyleyebiliriz:
- Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır.
• İç Anadolu Bölgesi’nde maksimum yağış İlkbaharda, minimum yağış yazın düşer.
• İç Anadolu’da ortalama yağış 300-400 mm’dir. (Yüksek yerlerde 500-600 mm’yi bulur)
• İç Anadolu’nun kış sıcaklık ortalaması 1-2°C, yaz sıcaklık ortalaması 22-23°C, yıllık sıcaklık ortalaması ise 10 – 12°C’dir.
• Ege Bölgesi’nin İçbatı Anadolu Bölümü’nde yağışlar kıyıya nazaran çok azdır.
• Doğu Anadolu’nun kuzeydoğu kesiminde yıllık sıcaklık ortalaması 4-6°C’dir.
• Kuzeydoğu Anadolu’da kış sıcaklık ortalaması -7, -10°C, yaz sıcaklık ortalaması 17-19°C’dir.
• Yıllık yağış miktarı 500-600 mm’dir.
• Kuzeydoğu Anadolu’da maksimum yağış ilkbaharda ve yazın, minimum yağış kışın görülür.
• Güneydoğu Anadolu’da ise ortalama yağış 400-700 mm’dir.
• Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde kış mevsimi pek donlu geçmemekle beraber, yaz mevsiminde şiddetli kuru sıcaklar egemendir.
• Güneydoğu Anadolu’da yıllık ortalama sıcaklık 15-16°C, kış sıcaklığı 3-4°C, yaz sıcaklığı ise 30-35°C dir.
• Güneydoğu Anadolu’da maksimum yağış kı¬şın, minimum yağış yazın düşmektedir.