“Bu günlerde her zaman çok yorgunum.”
“Sadece eskiden kullandığım enerjiye sahip görünmüyorum.”
“Akşam saat 8’de tükendim.”
Gibi cümleler, bir doktora görünmenin en yaygın nedenlerinden biri, günlük yaşama müdahale eden ve diğerlerine veya önceki enerji seviyelerine kıyasla anormal görünen yorgunluk – yorgunluktur.
Bunun ciddi tıbbi nedenleri vardır, ancak yorulmaya neden olmayan birçok yaşam tarzı sorunu da vardır.
Şehrinizdeki yüksek ısı ve nem enerjinizi tüketebilir ve iklimlendirme genellikle sadece kısmi olur. Uzun çalışma saatleri ve yaşam tarzı ile ilişkili sık sosyalleşme ve bir egzersiz programı için zaman yoksa yani spor eksikliği, bu yorgunluğa katkıda bulunan faktörlerdir. Bir bebeğin gelmesi ya uykuyu keserek ya da sadece ekstra iş yükü nedeniyle zarar görebilir. Bir hizmetçi ev işlerini yapsa bile, bütün gün küçük bir çocukla oynamak tam zamanlı bir işten daha yorucudur. Özellikle saat dilimlerini değiştirmek sık seyahat etmek, buradaki birçok insanı etkileyen başka bir faktördür.
Yorgunluğun en yaygın patolojik nedenleri depresyon, anksiyete, tiroid bozukluğu, demir eksikliği, anemi ve viral enfeksiyondur. Diyabet de bu şekilde ortaya çıkabilir.
Depresyon genellikle sinsidir ve mutlaka yoğun üzüntü yaratmayabilir. Yaşamdan zevk kaybı, libido kaybı, sinirlilik, kaygı ve uyku güçlüğü gibi özellikler daha belirgin olabilir ve yorgunluk en belirgin özelliktir. Uluslararası bir hareketin getirdiği stres, sevdiklerinizden ayrılma, tatmin edici işlerden ayrılma zorlaması ve yakın arkadaşların desteği olmadan farklı bir ortamda yaşamanın zorluğu, bir depresyon dönemini hızlandırmaya yardımcı olabilir. Ailenin geçmişi veya önceki depresyon deneyimi varsa, bu daha olasıdır. Semptomlar ilk önce bir çocuğun doğumundan sonra, ilk veya sonraki herhangi bir bebekte ortaya çıkabilir. Son yıllarda tedavi büyük ölçüde ilerlemiştir, semptomların hafifletilmesi ve sıklıkla ciddi yan etkiler olmaksızın ortaya çıkmıştır.
Kaygı, depresyonun yakın bir akrabasıdır. Uzun süreli kaygı depresyona yol açar. Çok sayıda endişe, insanları tartma eğilimindedir ve mükemmeliyetçiler, kendilerine talep ettikleri, her zaman en yüksek performansları sürdürmeleri ve ürettikleri işin yeterince iyi olup olmadığı konusunda endişelenmeleri nedeniyle daha fazla yorgunluk bildirme eğilimindedir. Depresyon gibi genetik bir yatkınlık olabilir ve depresyon gibi anksiyete psikoterapi ve ilaçla çok etkili bir şekilde tedavi edilebilir.
Tiroid bezinin hem aşırı hem de az aktifliği yorgunluğa neden olabilir ve kadınlarda daha yaygındır. Ailede tiroid hastalığı geçmişi olabilir. Hipotiroidizm (az aktiflik) kilo alımı, soğuğa karşı hoşgörüsüzlük ve kuru saç ve cilt oluşturabilir. Hipertiroidizm genellikle kilo kaybı, titreme ve ısıya karşı toleranssızlığa neden olur. Bir kan testi bu koşulları güvenilir bir şekilde teşhis edecektir. Tiroidin yetersizliği bazen hamilelik sırasında ve doğumdan sonra ortaya çıkabilir, bazen hamilelik sırasında ve sonrasında yorgunluk beklenebilir. Aşırı yorgunluk veya sürekli yorgunluk genellikle bir kontrolü garanti eder.
Daha az kırmızı et ve daha fazla lif yediğimiz için diyet demir eksikliği giderek yaygınlaşmaktadır. Kırmızı et hala en iyi demir kaynağıdır, ancak balık, tavuk, yumurta sarısı, bakliyat ve yeşil sebzeler makul miktarda içerir. Diyet lifi ile ilgili sorun, bağırsaktaki demiri bağlaması ve emilmesini önlemesidir. Kadınlar menstrüasyondan düzenli kan kaybı nedeniyle özellikle demir eksikliği riski altındadır. B12 Vitamini eksikliği, B12 Vitamini iyi emmeyen bazı kişilerde ortaya çıkabilir, bu da yorgunluğa ve bazen anemiye neden olabilir.
Batı diyetleri benimsenirken diyabet dünya çapında giderek daha ciddi bir sağlık sorunu haline geliyor. İlişkili kardiyovasküler hastalıktan erken ölüm, körlük, böbrek yetmezliği ve kangren, yorgunluk dışında belirgin semptomları bulunmayan tanı konulmamış diyabetten kaynaklanabilir.
Yemekten sonra uykulu musunuz? Özellikle öğle yemeğinden sonra mı? Büyük bir şeker dalgalanması uykusuna neden olabilir ve basit bir çözüm, basit şekeri azaltmak ve şekerin acele etmesini yavaşlatmak için lifi arttırmaktır. Şeker acele bazı kişilerde şeker ‘çökmesine’ neden olarak aşırı yorgunluğa neden olabilir. Öğle yemeğinden sonra uykululuk, büyük bir karbonhidrat yemeğine ve ayrıca normal veya fizyolojik sirkadiyen veya uyku ritmine atfedilebilir, böylece vücut öğleden sonra ve gece ılık moddadır. Bu, siesta’nın neden bazı ülkelerde yaygın olarak uygulandığını açıklıyor.
Bazı bireylerde, yukarıdaki tüm nedenlerin hariç tutulmasına rağmen yorgunluk devam edebilir. Bu, viral bir enfeksiyon zamanından başlayabilir veya belirgin bir çökeltici olmadan başlayabilir. Başka bir tıbbi duruma bağlı olmayan ve günlük yaşama önemli ölçüde müdahale eden en az 6 ay süren yorgunluk, kronik yorgunluk sendromunun tanı kriterleridir. Bunun için çok çeşitli tedaviler önerilmiştir, ancak en etkili olanın fiziksel aktivitenin gün geçtikçe arttığı kademeli bir egzersiz programı, anti-depresanlar, psikoterapi ve sosyal destek olduğu gösterilmiştir.
Yorgunluğun devam etmesi ile rahatsız olduysanız, tedavi edilebilir nedenlerle başa çıkmak için doktorunuza danışın.